Gry wideo to dziś nieodłączny element życia dzieci i młodzieży. To sposób na spędzanie wolnego czasu, rozwijanie pasji, nawiązywanie interakcji z rówieśnikami czy bycie częścią społeczności. Gaming może sprzyjać rozwojowi młodych ludzi na wielu polach, w tym rozwijaniu umiejętności rozwiązywania problemów, krytycznego myślenia, komunikacji czy współpracy zespołowej. Odpowiedzialne podejście do grania jest kluczowe, by dzieci mogły w pełni korzystać z tych dobrodziejstw. Przyjrzyjmy się temu, jak rodzice, opiekunowie czy pedagodzy mogą wspierać dzieci w bezpiecznym korzystaniu z gier wideo.

Wybór odpowiednich gier

Pierwszym krokiem do zapewnienia dzieciom bezpiecznych doświadczeń związanych z grami wideo jest zrozumienie, jakie gry są dla nich odpowiednie pod względem wieku i tematyki. W tym kontekście z pomocą przychodzi system klasyfikacji PEGI, czyli Pan European Game Information. To narzędzie dostarcza informacji o zaleceniach wiekowych oraz treściach gier, które można znaleźć zarówno na opakowaniach gier, jak i w opisach online. PEGI składa się z pięciu oznaczeń wiekowych: 3, 7, 12, 16 i 18, a także deskryptorów treści, które informują o elementach takich jak np. wulgarny język, przemoc czy przerażające sceny. Klasyfikacja PEGI określa minimalny wiek gracza, ale nie wskazuje na poziom trudności gry. Oznacza to, że gra oznaczona jako PEGI 3 może nie zawierać żadnej nieodpowiedniej treści, ale wciąż być zbyt trudna do opanowania dla młodszych dzieci. Dlatego trzeba pamiętać, że PEGI to nie wszystko. Przy kupnie gry dla małoletniego należy wziąć pod uwagę także jej tematykę, gatunek i to jakie zainteresowania ma nasz gracz!

Narzędzia kontroli rodzicielskiej

Kiedy już wiemy, jakie gry są odpowiednie dla naszego dziecka, istotne staje się również monitorowanie, jak z nich korzysta. W tym celu z pomocą przychodzą systemy kontroli rodzicielskiej, które oferują różnorodne opcje zabezpieczeń. Dostępne są one na różnych platformach, w tym konsolach, tabletach, smartfonach oraz systemach operacyjnych PC i Mac. Dzięki tym narzędziom rodzice mogą mieć większą kontrolę nad tym, co ich dzieci robią w wirtualnym świecie. Systemy kontroli rodzicielskiej są na ogół proste w obsłudze i dostępne nawet z poziomu smartfona, co umożliwia łatwe monitorowanie aktywności gamingowych. 

Najważniejsze systemy kontroli rodzicielskiej: 

• Aplikacja Xbox Family: Umożliwia zarządzanie kontami dzieci i kontrolowanie ich aktywności.
• Kontrola Rodzicielska PlayStation 5: Oferuje funkcje monitorowania czasu gry oraz zarządzania zakupami.
• Kontrola Rodzicielska Nintendo Switch: Umożliwia ustalanie limitów czasowych i kontrolowanie gier.
• Kontrola Rodzicielska Google i Apple: Oferują szereg ustawień, które pozwalają na kontrolowanie aplikacji i gier.
• Dodatkowe platformy, takie jak Blizzard Battle.net, EA Origin, Epic Games, Roblox i Ubisoft Play, również oferują możliwości monitorowania i zarządzania aktywnościami dzieci.

Te narzędzia pozwalają na:

• Ograniczenie kategorii wiekowej gier, w które może grać dziecko.
• Kontrolowanie czasu, jaki dzieci spędzają na grach
• Ograniczanie dostępu do przeglądania Internetu oraz monitorowanie poziomu interakcji online
• Ustalanie zasad dotyczących wydatków w grach

Zakupy w grach

Kiedy nasze dzieci zaczynają grać, często spotykają się z możliwością dokonywania zakupów wewnątrz gry. Ta funkcjonalność, oferująca dodatki, subskrypcje czy przedmioty do personalizacji rozgrywki, jest oznaczana symbolem PEGI „Zakupy w grze”, który można znaleźć na opakowaniu gry, na stronie wydawcy lub w opisie w aplikacji. Aby uniknąć niepożądanych wydatków, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych kroków:

• Skorzystać z ustawień kontroli rodzicielskiej, które pozwalają na ograniczenie lub całkowite zablokowanie możliwości dokonywania zakupów wewnątrz gry.
• Monitorować historię zakupów swojego dziecka i regularnie rozmawiać z nim o wydatkach oraz ustalonych zasadach transakcji.
• Używać funkcji ostrzegających o wydatkach, które informują o dużych zakupach, co pozwala na bieżąco kontrolować wydatki.

Czas i komfort grania

Ważne jest, aby rodzice nauczyli dzieci, jak zachować równowagę między grą a innymi aktywnościami - czasem na świeżym powietrzu, aktywnością fizyczną czy czasem z rodziną. Warto ustalić ograniczenia czasowe przede wszystkim w rozmowie, a także korzystając z ustawień kontroli rodzicielskiej, aby nie dopuścić do nadmiernego spędzania czasu przed ekranem. Wspólnie z dzieckiem warto stworzyć harmonogram dnia, który uwzględni naukę, aktywność fizyczną, interakcję z rówieśnikami oraz czas na gry.

Ponadto, rodzice powinni dbać o zdrowie swoich dzieci, zachęcając je do właściwej postawy ciała podczas grania. Długotrwałe siedzenie przed ekranem może negatywnie wpłynąć na ich oczy i postawę, dlatego ważne jest, aby przypominać dzieciom o przerwach i zmianie pozycji. Bycie pozytywnym przykładem i pokazanie, jak samodzielnie zarządzać czasem spędzanym przed ekranem, pomoże dzieciom w nauce odpowiedzialności.

Korzystając z dostępnych narzędzi, takich jak PEGI oraz systemy kontroli rodzicielskiej, rodzice mogą zapewnić swoim dzieciom wartościowe doświadczenia z grami wideo. Nic jednak nie zastąpi rozmowy z dzieckiem o jego gamingowej pasji, ulubionych grach czy gatunkach. To najlepszy sposób na wspólne wypracowanie zasad korzystania z wirtualnej rozrywki. Wspólne granie zaś stanowi doskonałą okazję do spędzenia jakościowego czasu razem!

Więcej informacji na temat odpowiedzialnego grania można znaleźć na witrynie edukacyjnej www.zapytajogry.pl, przygotowanej przez Stowarzyszenie SPiDOR.

Autor: Karolina Kałużyńska, SPIDOR